Son birkaç aydır, şu anda COVID-19 olarak adlandırılan yeni bir RNA koronavirüsü Çin'de ortaya çıkmış ve 3- 4 ay gibi bir sürede 120’den fazla ülkeye yayılmıştır. Şu an için üç milyondan fazla insanı enfekte etmiş ve iki yüz yedi binden fazla ölüme neden olmuştur. Koronavirüsler, insanlar dahil olmak üzere memelilerin solunum yollarını tipik olarak etkileyen virüs türleridir.

Soğuk algınlığı, zatürree ve şiddetli akut solunum sendromu (SARS) ile ilişkilidir ve bağırsakları da etkileyebilir. İnsanlar arasında enfeksiyon en sık kış aylarında olduğu kadar erken ilkbaharda da görülmektedir. İnsanlarda koronavirüsünün bir kişiden diğerine nasıl yayıldığı konusunda çok fazla araştırma yapılmamıştır. Bununla birlikte, virüslerin solunum sisteminden salgılanan sıvı ile bulaştığına inanılmaktadır.

Bu yeni korona virüs tipik gripten çok daha öldürücü ve mevcut ölüm oranı dünyada yaklaşık %6,8'dir. Buna karşın gribin yıllık ölüm oranı sadece %0,05- 0,1'dir. Bu oran yıllık grip bulaşmış 1.000 ila 2.000 kişiden yaklaşık 1'inin öleceği anlamına gelmektedir.

Çin’den dünyanın birçok ülkesine yayılan korona virüs ölümcül sonuçları nedeniyle bütün dünya çapında büyük endişe ortamı oluşturmaktadır. Birçok bilim adamı bu sorunun önüne geçmek için çalışmalar başlatmıştır. Son -görüşler, influenza ve korona virüs de dahil olmak üzere RNA virüsü enfeksiyonlarıyla baş etmek için pratik bir nutrasötik stratejiye giden yolu göstermektedir.

Dünyadaki gıda takviyesi pazarın büyümesinin başlıca nedenleri mevcut nüfus ve sağlık eğilimlerinin değişimidir. Gıda takviyeleri; obezite, kardiyovasküler hastalıklar, virüsler, kanser, osteoporoz, artrit, diyabet, kolesterol gibi yüzyılın bazı önemli sağlık sorunlarıyla mücadelede yardımcı olmaktadır.

Bazı gıda takviyelerinin hem insan hem de hayvanlar üzerinde antiviral etkiye sahip olduğu bilinmektedir. Gıda takviyelerinden bazıları; influenza ve koronavirüsler dahil olmak üzere RNA virüslerine tip 1 interferon cevabını artırma potansiyeline sahiptir. Tip I interferonlar doğal bağışıklık sisteminin vermiş olduğu cevap sonucu oluşan önemli maddelerdir. Virüslerin genetik maddesinin kendini eşlemesini engellerler. Böylece yeni virüs hücrelerinin oluşması önlenir. Ayrıca, doğal bağışıklık sistemi hücrelerini aktive ederler.

Hem influenza hem de koronavirüs akciğerlerde inflamatuar bir hücuma neden olur ve akut solunum sıkıntısı, organ yetmezliği ve ölüme yol açan bu inflamatuar hücumdur. Bazı gıda takviyeleri, akciğerlerdeki iltihaplanmayı, RNA virüslerinden azaltmaya yardımcı olabilir ve diğerleri de viral enfeksiyonlarla savaşmak için vücudun ana yolu olan bu virüslere karşı tip 1 interferon cevabını artırmaya yardımcı olabilir.

Bu tür antioksidan gıda takviyeleri anti-inflamatuar etkisinin, ölümcül bir akut solunum sıkıntısı sendromunun aracılık ettiği viral enfeksiyonlar tarafından uyarılan akciğer içindeki aşırı inflamatuar reaksiyonu bastırması beklenmektedir.

RNA virüsü enfeksiyonlarını önlemek ve kontrol etmek için koruma sağlamayı amaçlayan gıda takviyesi preparatların beta-glukan içermesinde fayda olabilir. Araştırmacılar tarafından beta-glukanın klinik olarak bağışıklık sistemini güçlendirici etkileri kanıtlanmış ve virüsler ile mücadele edilen hücreleri koruduğu gösterilmiştir.

Çinko, çeşitli bağışıklık hücrelerinin etkili işlevini ve çoğalmasını desteklediğinden, özellikle çok genç ve yaşlılarda yeterli çinko düzeyi aynı şekilde etkili ve güvenli görünmektedir.

Influenza ve Corona virüs dahil RNA virüslerin kontrolüne yardımcı olabilecek gıda takviyeleri için dozaj önerileri; beta-glukan için günlük 250-500 mg, çinko için 30-50 mg olarak belirlenmiştir.

Referanslar:

1. https://www.worldometers.info/coronavirus/
2. F. McCarty and J.J. DiNicolantonio, Nutraceuticals have potential for boosting the type 1 interferon response to RNA viruses including influenza and coronavirus, Progress in Cardiovascular Diseases, https://doi.org/10.1016/j.pcad.2020.02.007