Çocuklarda Omega 3 Kullanımı Hakkında Merak Ettikleriniz

Bana danışan anne ve babalar çocuklarının sağlığı için omega 3 yağ asidi kullanımı hakkında  yıllardır birçok soru sorarlar. Bunların arasından en sık sorulanların cevaplarını sizlerle paylaşmak istedim.

Omega 3 yağ asidi nedir?

Omega 3 yağ asitleri adından anlaşıldığı gibi bir çeşit yağdır. Kendi içinde üçe ayrılır: DHA (dokosaheksanoik asid,) EPA (eikosapentanoik asid,) ve ALA (alfalinoleik asid.) Omega 3 yağ asitleri insan vücudu tarafından üretilemez. Bu nedenle gıda vasıtasıyla alınır.

Faydası nedir?

Omega 3 yağ asitleri ve özellikle de DHA ve EPA cinsleri insan bedeni için çok önemlidir. Bu yağ asitleri insan beyninin kuru ağırlığının %60’ını oluşturduğu yetmezmiş gibi, gözlerin retinasında ve her hücrenin duvar yapısında bulunmaktadır. Kalp ve dolaşım, solunum, hormonal ve bağışıklık sistemlerinin düzenli çalışmasını sağlarlar. Bunların haricinde insan sağlığının başka önemli mekanizmalarının sağlıklı çalışmasına da katkıda bulunurlar.

EPA kalp sağlığı, kan pıhtılaşma sistemi ve damar sağlığında ön plana çıkıyor.

DHA ise, özellikle normal beyin fonksiyonlarına katkısından dolayı ekstra önem taşıyor. Ayrıca göz retinasının temel yapı taşlarından biri. DHA’nın gebelik süresince anne tarafından alınması fetusun ve emzirilen bebeklerin normal beyin ve görme gelişimine katkıda bulunur. Vücutta doğal olarak üretilmediği için çocukluk çağı ve yetişkin beslenmesi sırasında da düzenli olarak yer verilmesi gereken bir yağ asididir.

Hangi gıdalar vasıtasıyla tüketebiliriz?

DHA ve EPA daha çok balık ve deniz ürünlerinde bulunur. Bunların arasında sardalya en yüksek miktarda omega 3 içerir. Hamsi, istavrit, somon ve ton balığı gibi yağlı balıklardan da faydalanabilirsiniz. Çocuklarınız için mümkün olduğu kadar dip değil, yüzey balıklarını tercih edin. Bazı balık türleri, rahimde gelişen sinir sistemine zarar verebilecek metil civa kaynağı olabilir. Pestisit, dezenfektan gibi kalıcı organik kirleticiler balıklarda, özellikle tatlı su balıklarında bulunabilir. Bu konuları göz önünde bulundurmak, güvenilir kaynaktan balık ürünlerini temin etmek önemlidir. ALA daha çok bitki özlüdür ve tohum ile kuruyemişte bulunur. Bunların arasında bizim ülkemizden en çok cevizi ve keten tohumu yağını öneririm. ALA yağ asitlerinin bir kısmı vücudumuzda EPA'ya ve daha sonra DHA'ya dönüştürülebilir, ancak bunun oranı %14 gibi düşük bir orandır. Bu nedenle, gıdalardan ve takviye ile EPA ve DHA almak vücutta omega-3 yağ asitlerinin düzeyini arttırmanın kolay yoludur.

Çocuğuma balık yağı vermeli miyim?

Omega 3 gıda vasıtasıyla alınmalı, ancak çağımızda karşımıza çıkan sorunlar nedeniyle çocuğunuza dışarıdan omega 3 takviyesi elbette verebilirsiniz. Bedenimizin ihtiyaç duyduğu besinler gıdalar vasıtasıyla alınmalı ancak günümüzde birçok bebek ve çocuk malesef dengeli beslenememektedir. Benim en sık gördüğüm nedenlerden biri yeni yemek korkusudur. Birçok zaman aileler tamamlayıcı gıdalara geçtiklerinde bebeklerine gida sunarken çok yavaş ilerlemekte, az çeşit ve de püre vermektedirler. Bebeklerde 12 aydan civarlarında yeni yemek korkusu başlamaktadır ve o döneme kadar balık gibi omega 3’ten zengin gıdalar ile tanışmamış olabilmektedirler. Bu nedenle balık yemeyi red ederler. Bunun dışında denizlerimiz gün geçtikçe malesef kirlenmektedir ve ağır metaller balıklara geçebilmektedir. Bu şekilde balık tüketildiği takdirde, ağır metaller bebeklerin beynine zarar verebilmektedir. İlginçtir, ülkemizin 3 tarafında deniz olmasına rağmen, hem balık çeşitlerimiz gittikçe azalmaktadır, hem de omega 3’ten zengin yağlık balık bulma ihtimali zayıflamaktadır. Bu koşullar arasında bir yaşını tamamlamış çocuğunuz eğer haftada en az iki kere temiz ve de yağlı balık tüketemiyorsa, ona her gün balık yağı takviyesi verebilirsiniz.

Yazın da balık yağı verebilir miyiz?

Evet. Aileler bu soruyu iki nedenle sorarlar. Birincisi yaz mevsimi balık mevsimi olmadığından dolayı balık yağı hakkında ailelerin aklında çekince gelişir. İkinci nedeni ise balık yağının yaz sıcağında bozulabileceği düşünülür, oysa balık yağı takviyesinin kapağı açıldıktan sonra zaten her koşulda buzdolabında saklanmalı.

Aslında dünya gıda sanayisi gelişmeden evvel, hemen hemen yediğimiz her gıda vasıtasıyla omega 3 tüketmekteydik. Bu nedenle takviye alsak mı almasak mı diye düşünmemize gereksinim yoktu. Ancak günümüz modern dünyasında bunları düşünmemiz çocuklarımızın sağlığı açısından son derece büyük önem arz etmektedir. Sizler gibi okuyan ve de araştıran anne ve babaların çocukları ise çok şanslılar. Yeni nesli yetiştirirken göstermekte olduğunuz özenden dolayı sizlere teşekkür ederim.